martes, 28 de setembro de 2021

O Larouco, que pode ser?

O Larouco, unha montaña sagrada:

É de sobra coñecido o monte do Larouco, a montaña do Larouco (a segunda montaña máis alta do Portugal continental), por parte de tódolos habitantes da súa contorna e de moito máis alá, dende todos os puntos do territorio nos que se divisa a pareidolia, que non apofenia, da "súa silhueta de mulher deitada com a cabeça e as mamilas pra cima", segundo di o ilustre Padre Fontes, recortada contra o ceo, contra o firmamento, contra a eternidade, no lonxíncuo:

O Larouco dende A Fraga dos Lobos do outro lado do val de Monterrei.

Divísase dende O Paraño, nos confíns aurienses alén do Miño; pasando pola montaña sacralizada de San Mamede; pola serra do Queixa, animal mitolóxico e formidable; ata o mesmo cimo de Galicia, Trevinca; ou As Portelas de Seabra, intuíndose xa a meseta castellana; dende a serra do Xerés, como porta de acceso natural a Bracara Augusta; pasando pola serra do Marão, a morada doutro deus, Reve Marão; e a serra da Padrela a sur; ata a Santa Comba do Picoto, en terras de Mirandela, xa na visual do Douro; e moito máis lonxe, dende o Alén.

O ilustre profesor e arqueólogo Antonio Rodríguez Colmenero, conta que en Lucenza, de pequeno, lle dicían que se se subía ao cimo do Larouco, nun día claro, podíase ver o Mar de Vigo, non calquera mar, senón mesmo o de Vigo, o océano Atlántico, o Mare Tenebrosum.

Non fai falta dicir que na antigüidade era un monte sagrado para os pobos indíxenas da rexión, coma moitos outros montes (montañas).

O Larouco dende o cimo de Trevinca.

O Larouco, un Deus Máximo:

Alén diso era un deus, non un deus calquera, un deus máximo. Os romanos ao chegaren a esta zona da Gallaecia asimilárono a Xúpiter, cousa que ocorreu en moi poucos lugares de todo o Imperio, aquí está testimoniado en varias aras epigrafadas onde se fai referencia a este deus:

Unha ara atopada en Vilar de Perdizes na que se pode ler "LARAVC/O D(...) MAX/VMO V(...)/ L(...) A(...) S(...)", leríase como "LARAVC/O D(eo) MAX/VMO V(otum)/ L(ibens) A(nimo) S(olvit)", é dicir, "cumpriu o seu voto con ánimo alegre a Larouco, Deus Máximo". Máximo atribúeselle a Xúpiter. Xunto desta estaba outra adicada mesmo ao deus Xúpiter, coa gravura "Iovi/ O(ptimo) Max(imo)/ Capito CARM(inus)", é dicir, "capitán Carminio ofreceu este altar a Xúpiter Óptimo Máximo, con ánimo alegre".

Outra ara atopada en Baltar coa gravura "D(eo) REVE/LARAUCO/VALEN(nus) APERT EX/VOTO", "para o Deus Reve dos Laroucos, de Valeno Aper, por unha promesa".

E outra ara atopada en Santo António de Monforte - Curral de Vacas, Chaves, na que se pode ler a inscrición "LAROCVO/AMA PITIL/I FILIA LIBII(NS)/ANIMOV/ TUM RITVLI/ PRO MARITO SV(O)", "a Larouco, de Ama Pitili, en cumprimento dun voto en favor do seu marido", neste caso non hai palabra algunha que faga alusión a unha divinidade mais o carácter divino de Larouco está implícito no texto.

Na bisbarra de Monterrei, tamén apareceron aras adicadas a Xúpiter Óptimo Máximo, as aras de Castrelo do Val, de Videferre (hoxe depositada en Espiño), de Tintores e de Queizás, segundo di a historiadora, investigadora e arqueóloga Nieves Amado Rolán de Laza.


Larouco, Sucellus, Dagda:

Tamén apareceu en Vilar de Perdizes unha representación dunha divinidade que moitos identifican co mesmo Deus Larouco, non se pode asegurar xa que non apareceu epigrafía. Este baixorelevo en pedra de grá foi descuberto polo ilustre persoeiro António Lourenço Fontes, o Padre Fontes (etnógrafo do Barroso, e de maneira indirecta da Galiza, e cronista e escritor e non só), agochado no solo do galiñeiro do piso superior no interior da Igrexa Matriz de São Miguel Arcanxo de Vilar de Perdizes.

O Padre Fontes en Vilar de Perdizes.

Interior da Igrexa Matriz de São Miguel Arcanxo de Vilar de Perdizes.

Posible representación do Deus Larouco de Vilar de Perdizes na súa posición orixinal.

Posible representación do Deus Larouco de Vilar de Perdizes.

Polo falo tan grande que tén foi asimilado co deus Dagda irlandés, ou o deus Sucellus galo, sería o Grande Pai, o señor de todos os deuses. O deus Sucellus represéntase cun mazo na man, coma este, o deus ferreiro, o deus forxador, o traedor de prosperidade. Sería a primeira representación deste deus en toda a península Ibérica. A súa cronoloxía podería ser anterior ao deus Sucellus, asimilado este polos romanos a Hércules, xa que o deus Larouco sería dos albores da Idade do Ferro. Tamén houbo unha intención de verse na súa man esquerda unha serpe enroscada, de ser así podería ter relación cos Saefes, as tribos de adoradores de serpes da Gallaecia, que, como veremos máis adiante, podería corresponderse coas lendas existentes hoxe en día na rexión.

http://estudoslusofonos.blogspot.com/2016/01/larouco-deus.html

http://www.manuelgago.org/blog/2012/01/25/mirarlle-a-cara-a-un-antigo-deus/

https://pt.wikipedia.org/wiki/Padre_Fontes


Os Saefes, os adoradores de serpes:

Os saefes foron un pobo da Idade do Ferro que habitou o sur de Galicia e o norte de Portugal e que, eran tribos da Idade do Bronce procedentes da rexión do río Rhin e Suíza e pertencentes á Cultura dos Campos de Furnas, chegando á Gallaecia mesturáronse cos oestrimnios, de Oestrimnia, logo chamada Ophiusa, terra das serpes, deu orixe ao pobo galaico. Foron denominados saefes por teren á serpe como animal totémico que representaba o seu poder guerreiro e o seu deus. Entre as tribos do redor do Larouco estarían os turodos ou aquiflavienses da zona de Chaves, os luancos que vivirían na zona entre os ríos Támega e Túa, os caladunos na zona do Barroso e poida que ata por Cualedro segundo di o ilustre Antonio Rodríguez Colmenero, os límicos na Limia, e máis, e poida que incluso os tamaganos que habitarían na zona do val do Alto Támega galego e poida que boa parte da actual bisbarra de Monterrei a leste, isto é aventurado a dicir, tamén se alude aos habitantes das beiras do río Bibei en Viana do Bolo, e os tamaganos quedarían en medio dos antes descritos. O culto ofiliátrico dos saefes vén testemuñado polas representacións de serpes en varios castros, tamén por lendas de serpes voadoras que farían referencia ao seu culto, non eran vistas como animais daniños senón que beneficiosos e sagrados.

https://gl.wikipedia.org/wiki/Saefes

https://www.celtiberia.net/es/biblioteca/?id=1633


Unhas lendas das serpes sagradas voadoras:

Ben, agora vaise narrar unha lenda recollida polo etnógrafo e escritor José Rodríguez Cruz da Gudiña, en Parada da Serra, do concello da Gudiña, viña a dicir isto:

"...As quiobras vellas crían no corpo unhas cunchas que lle serven para voar cara ao mar, onde morren... ...En Parada da Serra (A Gudiña) din que as culebras cando xa son vellas crían tres cunchas, que cando queren voar lonxe meten o rabo na boca e despois van coller altura para realizar o voo ao alto da Valada do Regueiro de Pumedo. Neste lugar hai o seguinte dito que lle din as culebras que voan:

-Vai prá Serra de Larouco.

-Vou, rabiará quen me víu

e non me matou".

Mitos, crenzas e costumes da Raia Seca. A máxica fronteira Galego-Portuguesa. José Rodríguez Cruz, António Lourenço Fontes. Ir Indo Edicións, Vigo. 2004.

O antropólogo tamagano Bruno Rúa Martíns tamén recolleu esta lenda de voaren as serpes e iren morrer ao Larouco na aldea do Tameirón, do concello da Gudiña.

Tamén se recolleu a un actual veciño de Pazos, oriúndo de Parada da Serra do concello da Gudiña, a este contárallo a súa avoa.

Por certo, nas zonas achegadas á costa esas serpes voadoras mitolóxicas e sagradas ían morrer ao mar, ao océano, á liña do horizonte, ao alén mar.


O Larouco, que pode ser máis?:

Isto lévanos a concluír que O Larouco era en primeiro lugar unha montaña sagrada, por enriba disto era un deus máximo case único no territorio do Imperio Romano, mais por cima do deus hai algo moito máis grande, moito máis cobizado, moito máis transcendental, que poderá haber entón por riba dun deus?, nada menos que:

O Paraíso!

O Larouco era unha porta de acceso ao paraíso, un Portalén, unha porta ao Alén, un paso ao Máis Alá, alí é onde ían morrer as serpes sagradas dos posibles Saefes da Gudiña.

Na mitoloxía céltica irlandesa sería o símil de Tír na NÓg, a Terra dos Sempre Xoves, o paraíso dos celtas, que segundo din era unha illa que estaba no mar alén da liña do horizonte onde ían os espíritos dos defuntos. Un lugar máis aló dos bordos do mar situado nunha illa cara o solpor, un lugar onde a enfermidade e a morte non existían, o lugar da eterna xuventude e a beleza, alí, a música, a forza, a vida, e tódalas actividades placenteiras uníanse nun só lugar, alí a ledicia duraba para sempre, ninguén pedía comer ou beber. O equivalente, que non igual, ao Valhala da mitoloxía nórdica, dos vikingos, O Pazo dos Mortos Heroicos.

Sería tamén unha Illa das Mazairas, Ávalon, a Illa dos Benaventurados, onde abondan as mazás e non se pasa fame.

Ou unha Illa de San Brandán, as Illas Afortunadas, as Illas do Brasil.

En resumo, unha utopía, "Libellus vere aureus, nec minus salutaris quam festivus, de optimo rei publicae statu deque nova insula Utopia", e o paraíso é a utopía máxima, a vida eterna do espírito, a comuñón co Deus, e coa Deusa Mai, coa Magna Mater, coa Mai Terra, coa Natureza, co Universo, co Cosmos, polo tanto sería non unha simple utopía, senón unha:

Utopía Óptima Máxima, a inmortalidade, o infinito: O Larouco !


https://gl.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADr_na_n%C3%93g

https://gl.wikipedia.org/wiki/Valhalla

https://gl.wikipedia.org/wiki/Avalon

https://gl.wikipedia.org/wiki/Illa_de_San_Borond%C3%B3n

http://www.fh-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost10/Brendanus/bre_navi.html

https://pt.wikipedia.org/wiki/Deusa-m%C3%A3e

https://gl.wikipedia.org/wiki/Utop%C3%ADa


Pídense desculpas por se houber algunha imprecisión, acéptanse suxerencias e revisións, o relato está aberto a modificarse e ampliarse para poder completar mellor esta interpretación, áchase que axeitada ao contexto.

E subliñar que non é, nin pretende ser, unha publicación científica, só emocional, iso si, baseada en datos contrastables, moitos deles corrixidos por expertos xa que as fontes da rede non son do todo fiables. As conclusións ás que se chegou son intuitivas, coa análise de información adquirida e propia para chegar a deducións meditadas e lóxicas. No entanto, se alguén non concordar retiraríase sen problema.

Grazas, obrigado.

2 comentarios:

Anónimo dixo...

Ellen Evert Hopman. Interesting article (in Galician) about the God Larouco. "By the phallus so great that he has been assimilated with the Irish god Dagda, or the Gallic god Sucellus, he would be the Great Father, the lord of all gods. The god Sucellus is represented with a mallet in his hand, like this one, the blacksmith god, the forging god, the traitor of prosperity. It would be the first representation of this god in all the Iberian Peninsula. Its chronology could be previous to the God Sucellus, assimilated this one by the Romans to Hercules, since the God Larouco would be of the dawn of the Age of the Iron Age. There was also an intention to see in his left hand a coiled serpent, if so he might be related to the Saefes, the tribes of serpent worshipers of the Gallaecia, which, as we shall see later, might correspond to the legends existing today in the region."

Xosé Ramón Reigada dixo...

Hi, Ellen Evert Hopman, a pleasure, excuse me, where are you from? From Dagda's land? Thanks, greetings